Onderdoorgang Rijksstraatweg is verkeersader en waterkering ineen

21-12-2017

Modern staaltje techniek met een flinke snuf landschap en historie

De onderdoorgang onder de Rijksstraatweg is uniek in zijn soort. Een belangrijke verkeersader en waterkering in één. De onderdoorgang is een modern en hoogstaand staaltje techniek dat volledig opgaat in de omgeving. “Alsof het altijd zo geweest is”, vertelt Henk Koene, projectleider Civiel van de Gemeenschappelijke Regeling Nieuw Reijerwaard, “zo vanzelfsprekend past de onderdoorgang in de omgeving.”

Aan de zijde van Nieuw Reijerwaard zit het technisch gedeelte van de onderdoorgang. “Daartoe behoren de waterkelder met pompen, waterkeringsdeur, het bedieningshuisje voor de waterkeringsdeur en de (cultuur)historische elementen.”  Aan de zijde van het bestaande bedrijventerrein aan de Handelsweg overheerst het groen. “Hier vind je beplanting langs de weg, brede bermen en natuurvriendelijke oevers met rietstengels. De onderdoorgang fungeert als een natuurlijke poort tussen de twee bedrijventerreinen waar alles draait om groente en fruit.”

In het afgelopen jaar heeft de aannemer Van Hattum en Blankevoort gewerkt aan het realiseren van de onderdoorgang. Er zijn maar liefst 192 betonnen palen, 225.000 kilogram wapeningsstaal en 1.400 m3 beton (140 volle betonmixers) in de onderdoorgang verwerkt.

Interessante details buiten beeld

Nu de onderdoorgang klaar is, zijn veel technische oplossingen buiten beeld verdwenen. Zo ligt onder de nis, waarin de waterkeringsdeur opgesteld staat, een grote waterkelder. Van hieruit wordt overtollig regenwater weggepompt. Ook bij zware regenval voorkomt deze kelder, samen met een ingenieus leidingensysteem, dat de onderdoorgang vol met water komt te staan.

In de dijk verborgen bevindt zich een stalen appeltjesgroene roldeur van 4,8 bij 15 meter. Deze deur kan op zijn stalen wielen de onderdoorgang worden ingerold om zo nodig het water van de polders aan twee zijden tegen te houden. Hij verspert dan de onderdoorgang. De inkeping, die zichtbaar is in het beton als je door de onderdoorgang rijdt, is nodig voor het functioneren van de deur. Deze zogenaamde sponning is groen geverfd. Samen met de aangebrachte LED-lampen wordt hiermee na zonsondergang een groene poort gecreëerd. Het groene schijnsel vormt de overgang tussen de twee gebieden met een verschillend waterpeil. Ook in de tunnelwand is LED-verlicht opgenomen in twee verspringende, strakke, horizontale lijnen, min of meer de lijnen van de twee verschillende polderpeilen.

Een dijkhuisje met uitzicht

Vanuit het bedieningshuisje aan de zijde van Nieuw Reijerwaard wordt de waterkeringsdeur bediend. Het oogt als een simplistisch dijkhuisje, ontworpen door een kinderhand. De zwarte stenen geven de indruk dat de onderzijde van het huis altijd nat is geweest. Een blik op de NAP-lijn maakt duidelijk dat dit maar schijn is. Een loopbrug geeft toegang tot de vlonder van het huisje en tot een prachtig uitzicht over de polder en de onderdoorgang. In de vlonder is een toepasselijk gedicht van Gerrit Komrij over waterbeheer verwerkt:
Hetzelfde water dat met stormgejoel
En helse vlagen komt en wordt gevreesd
Is ook het water dat, sereen en koel
De mensen van hun kwellingen geneest
In de stoeptegels van het trottoir bovenlangs de onderdoorgang zijn de jaartallen van stormvloeden uit de geschiedenis van Ridderkerk en Barendrecht opgenomen. Zoals de Sint Elisabethsvloed uit 1421 die het eiland IJsselmonde hard trof.